10 grudnia 2024 Imieniny: Julia, Judyta, Daniel
O retoryce
epitet
epitet, jedna z figur retorycznych będąca odmianą porównania.
epitet [gr. epítheton ‘przydawka’ < epitithénai ‘nakładać’, ‘nadać imię’] jedna z >figur retorycznych będąca odmianą >porównania, służąca uwydatnieniu charakterystycznej cechy opisywanego przedmiotu, osoby, zjawiska i tym samym często sugerująca interpretację oceniającą. W tekstach pisanych i mówionych to wyraz, >peryfraza określające rzeczownik i aby zaistnieć muszą być celowo napisane, powiedziane; w formach widowiskowych a także dźwiękowych epitet jest wszechobecny, gdyż twórca musi zmaterializować, pokazać każdą rzecz w formie dekoracji, wyglądu aktora i określić w >zadaniu aktorskim cechy jego gry. Funkcję epitetu może spełniać towarzyszący obrazowi motyw dźwiękowy (świst wiatru tworzący charakter opuszczonego domu), rekwizyt-kostium jako charakteryzacja postaci (Charli – filmowa sylwetka Ch. Chaplina); oświetlenie, kolorystyka przyjęte dla całego spektaklu, filmu lub dla poszczególnych scen; charakter ujęcia (bohater pokazywany od dołu – ważna lub wywyższająca się postać); ruch obiektów lub kamery (błyskawicznie przemieszczający się wampir).
Epitet ma wiele rodzajów:
Epitet ma wiele rodzajów:
- epitet bezpośredni pozbawiony jest nacechowania estetycznego („czarny węgiel”, ukazany „wysoki dom”);
- epitet stały, utrwalony jest w tradycji, co powoduje, że w widowisku nabiera cechy >alegorii („szybkonogi Achilles”, w filmie Żądło „stale odwiedziony kciuk w kreowanej postaci przez Roberta Redforda ”, „Pieta – obraz cierpiącej matki”, typ postaci: Faust, Rambo);
- epitet zdobniczy („uśmiech Monny Lisy”, elementy obrazów typu „jeleń na rykowisku”);
- epitet sprzeczny, oksymoron, także będący odmianą >metafory czy >antytezy, to zestawienie wyrazów, elementów o przeciwstawnych znaczeniach, najczęściej wykluczających się (”gorący śnieg”, „epitet metaforyczny (”gorzkie gwiazdy”, „płynące zegary” w obrazie Salwadora Dali).